Page images
PDF
EPUB

sworn the trial must proceed in the following order.... 3o. the defendant or his counsel may then open his defence, and offer his evidence in support thereof. § 499. A confession of a defendant, whether in the course of judicial proceedings or to a private person can not be given in evidence against him, when made under the influence of fear produced by threats; nor is it sufficient to warrant his conviction, without additional proof that the offence charged has been committed.

Het is onnoodig deze bepalingen der Engelsche en Amerikaansche wetgevingen in verband tot de verdere bijzonderheden der procedure toe te lichten. Voor het hier beoogde doel, om namelijk te doen zien op welke wijze men daar de voorgestelde moeijelijkheid heeft trachten op te lossen zijn ze ook zonder toelichting duidelijk genoeg. De beginselen, daarbij op den voorgrond gesteld, zijn vooreerst dat aan den ambtenaar met het afnemen van het verhoor belast geen recht om de vragen, die hem nuttig voorkomen, aan den beklaagde te doen is geschonken, maar dat de vragen, tot het doen waarvan hij de bevoegdheid verkrijgt, naauwkeurig zijn omschreven; en in de tweede plaats, dat aan den beklaagde de ruimste gelegenheid is gegeven, om alle verklaringen te doen die hij wenscht af te leggen, behoudens de noodige voorzorgen daarbij door den ambtenaar die ze ontvangt in het belang van den beklaagde zelve te nemen. Het eerstgenoemde beginsel roeit het kwaad, dat in onze strafprocedure bestaat, ten eenenmale uit. Aan niets anders toch heeft men daar de geheel verkeerde verhouding, waarin de ambtenaar van den Staat en de beklaagde dikwerf tegenover elkander komen te staan te danken, dan aan de onbeperkte bevoegdheid van den eerstgenoemde om vragen te doen. Deze maakt hem ook waar hij wèlgezind is den vijand van den beklaagde en schept voor dezen den tegen alle beginselen van recht en billijkheid indruischenden

toestand, die hierboven werd geschilderd, waarin hij gedwongen wordt to be witness against himself." Die verhouding en die toestand kunnen echter op geene andere wijze worden geweerd dan door aan den ambtenaar de bevoegdheid om vragen te doen geheel te ontnemen. In het ontwerp van LIVINGSTON had men getracht eenen middenweg in te slaan, doch deze kon niet aan de bedoeling beantwoorden. Zoodra eenige vrijheid in het doen van vragen is gelaten kunnen zedelijke dwangmiddelen door den rechter uit den aard zijner betrekking worden aangewend, om den beklaagde tot het doen van verklaring te nopen. Men moet daarom, wil men alle misbruiken tegengaan, in eens en zonder voorbehoud met het recht om eenen beklaagde te ondervragen breken en het voor goed uit de strafrechtspleging doen verdwijnen.

De bevoegdheid aan den beklaagde geschonken, om verklaringen af te leggen, brengt, in verband met de uitgeschreven voorschriften, welke de uitoefening dier bevoegdheid regelen, alle wezenlijke voordeelen, die men hier te lande met het verhoor beoogt, te weeg. Het recht van de verdediging van den beklaagde wordt door die bevoegdheid gesteund en uitgebreid; de omstandigheid dat hij met alle tegen hem ingebragte bezwaren door het aanhooren der getuigen en de voorlezing der stukken is bekend geworden, stelt hem veel beter tot waardering dier bezwaren in staat, dan wanneer hij door middel van vragen daarmede bekend en op hem gericht moet worden opmerkzaam gemaakt. Alle de belemmeringen, welke die vragen aan de uitoefening van het recht van verdediging in den weg stellen, worden langs dezen weg evenzeer vermeden. Niet minder echter wordt de rechter in staat gesteld, om ook uit de verklaringen van den beklaagde licht te putten. omtrent de waarheid der aan zijne beslissing onderworpen feiten en beweringen. Wanneer toch, met inachtneming van alle voorzorgen door deze wet voorgeschreven, eene

verklaring door den beklaagde wordt afgelegd, zal de waarheid daarvan veel gemakkelijker te beoordeelen zijn dan wanneer die verklaring hem bij gedeelten door middel van vragen wordt ontlokt. Hier wordt een geregeld verhaal, eene afgezonderde verklaring aan het oordeel des regters onderworpen terwijl in het andere geval dikwijls onzamenhangende gezegden in onderling verband moeten worden gebragt, en omtrent dat verband deerlijk kan worden misgetast.

Uit al het aangevoerde blijkt, dat al mocht misschien omtrent enkele onderdeelen op den uitslag der pogingen die tot dusverre in Engeland en Amerika werden aangewend, om de nadeelen van het verhoor van den beklaagde te ontwijken en tevens de voordeelen die het voor de rechtspleging zoude kunnen aanbieden te behouden, gegronde aanmerkingen kunnen gemaakt worden, zij echter in allen deele de aandacht van het rechtsgeleerd publiek en van den wetgever hier te lande verdient. De toepassing der beginselen die daarbij als de grondslag der wetgeving zijn aangenomen, leidt in geenen deele tot vermeerdering der criminaliteit of tot straffeloosheid, zoo als men misschien op den eersten aanblik, wegens den eerbied voor de rechten van den beklaagde die daarin op den voorgrond wordt gesteld en die voor ons nog eenigermate vreemd is, geneigd zoude zijn te denken. Er is naar de getuigenis van de beste schrijvers geen land waar de misdaad sneller en zekerder wordt gestraft dan Engeland en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika; (49) en het wordt algemeen erkend dat men dien toestand juist aan de regeling der procedure en aan de strikte rechtvaardigheid, die daar ook tegenover den beklaagde wordt in acht genomen, verschuldigd is. Evenmin kan tegen de deugdelijkheid der beginselen worden aangevoerd, dat de strafrechtspleging in Engeland en

(49) Mittermaier, Das Englische, Schottische und Nord-Amerikanischen, Strafverfahren, 42, 56, 201, 310, 479, 555.

Amerika zich uit eenen anderen vorm van procedure ontwikkeld heeft, als die van het vasteland. De juistheid dezer laatste bewering in het midden latende, daar die door sommigen met kracht is bestreden, (50) valt het toch gemakkelijk aan te toonen, dat uit die omstandigheid, wanneer zij al waar is, geene bewijzen omtrent de al of niet toepasselijkheid van beginselen kunnen worden geput. Het kan immers thans niet meer de vraag zijn, of het accusatoire of wel het inquisitoire proces het beste zij, maar alleen door welke instellingen, hetzij die dan aan den eenen of aan den anderen vorm van procedure zijn ontleend, de persoonlijke vrijheid der ingezetenen het krachtigst wordt gewaarborgd en tevens de maatschappelijke orde genoegzaam wordt verzekerd. Met der daad is dit in de meeste landen reeds erkend, en noch in de landen waar de Code de Procédure onvervalscht of wel nagevolgd geldt, noch in die waar de Engelsche beginselen van strafrechtspleging worden gehuldigd, wordt een dier beide grondvormen van het strafgeding meer zuiver toegepast (51). Niet ook door zich aan een dier vormen vast te klemmen kan eene goede strafrechtspleging worden verkregen, maar alleen door aanvulling van hetgeen in den eenen vorm minder juist is, uit het betere dat in den anderen wordt aangetroffen, zal men langzamerhand in het bezit eener strafprocedure, die in allen deele aan de rechtmatig gestelde eischen voldoet kunnen geraken.

De oorzaak waarom in Engeland en Amerika in het strafgeding reeds zooveel meerdere waarborgen voor de persoonlijke vrijheid aanwezig zijn, dan op het vasteland

(50) Vgl. o. a. het aangehaalde opstel van GLASER, in het Archiv des Criminalrechts, 1851

(51) DE BOSCH KEMPER, O. c., I, XXIV, wiens omschrijving van het deel, dat in het Wetb. van Strafv. aan den processus accusatorius is ontleend, echter wel voor eenige uitbreiding vatbaar schijnt.

Mittermaier, Das Engl., Sch, und Nord- Am. Strafverfahren, 60, 61.

van Europa is zonder twijfel gelegen in de openbaarheid die van den aanvang eener procedure af aan, alle rechtshandelingen aan de beoordeeling en waardering onderwerpt en aan de belangstelling, welke men algemeen daar te lande voor de strafrechtspleging aan den dag legt. Hier te lande is men van dien toestand nog verre verwijderd, in het belangrijkst deel der strafprocedure, de instructie, waarin meestal over den uitslag van het geding wordt beslist, wordt als nu alle openbaarheid gemist en ook daaraan is misschien de weinige belangstelling van ons volk in den richtigen gang der strafrechtspleging, zijne onverschilligheid omtrent het al of niet daarbij in acht nemen der waarborgen welke voor de persoonlijke vrijheid noodig zijn toe te schrijven. Zoolang die geheimhouding bewaard blijft zal de arbitraire macht der magistraatspersonen die met de instructiën zijn belast, altijd zeer groot blijven, maar is het tevens te wenschelijker dat de wet de misbruiken die daaruit zouden kunnen voortkomen zooveel mogelijk verhindere.

De gunstige toestand der strafrechtspleging in Engeland en Amerika dringt intusschen zeker tot ernstig onderzoek van hetgeen daar bestaat. De zucht daartoe openbaart zich meer en meer onder de volken die ons omringen; menige arbeid daar in het licht verschenen legt er de getuigenis van af (52). Het is te wenschen, dat het rechtsgeleerd publiek hier te lande daarin niet geheel moge achterblijven, vooral niet waar het thans bij de herziening van het Wetb. van Strafv. door het stilzwijgen der Regering tot dat onderzoek bepaaldelijk geroepen schijnt.

(52) Themis XIV, 421. De beroemde ED. LABOULAYE heeft in de maand December j in het Collège de France eenen cursus over de Engelsche strafrechtspleging, voornamelijk met het oog op de waarborgen die zij aan de persoonlijke vrijheid schenkt, geopend. Het door hem gesprokene zal waarschijnlijk binnen kort door den druk worden openbaar gemaakt. (Revue Nationale, 1864, p. 385).

« PreviousContinue »