λύσις δικαιολογεῖται, νομίζομεν, πλειότερον καὶ ἐκ τῆς ὅλης ἐννοίας τοῦ ἄρ. 564, ὅπερ, ὡς διατυποῦται, στηρίζεται ἀναμφισβητήτως ἐπὶ τῆς ἀναγκαίας προϋποθέσεως ὅτι ὁ ἐναγόμενος δικαιοῦται νὰ ἀπευθύνῃ ἀνταγωγὴν καὶ καθ ̓ ἑνὸς τῶν ἐναγόντων, ἀφοῦ ὁρίζει ὅτι κοινὴ τοιαύτη ἀπαιτεῖται μόνον ἐν τῇ περιπτώσει τοῦ ἄρ. 561.

Ἐκ τούτων ἄρα καταφαίνεται ὅτι τὸ δ' ἐδάφιον τῆς ἑρμηνευομένης διατάξεως εἰσάγει καθαρῶς ἐξαίρεσιν, ἥτις, κατὰ τὴν ὀρθὴν τοῦ Οἰκονομίδου (36) παρατήρησιν, δὲν δύναται νὰ ληφθῇ ὡς και νών, διότι ἡ ἐξαίρεσις firmat regulam in causis non exceptis. Ὥστε κατὰ ταῦτα καὶ ἡ καθ ̓ ἑνὸς μόνον τῶν ἐναγόντων ἀπευ θυνομένη ἀνταγωγὴ οὔτε ἀπαράδεκτος εἶναι, οὔτε δίδωσι πάντοτε ἀφορμὴν εἰς εὔλογον χωρισμόν (37).

839. Πλὴν τῆς ἐξαιρέσεως ταύτης, ἥτις ἀποτελεῖ ὁπωσδήποτε μερικὸν τοῦ μέσου τούτου τῆς ὑπερασπίσεως περιορισμόν, ἡ ἡμετέρα δικονομία ἀναγράφει καὶ διαφόρους ἄλλας περιπτώσεις, καθ ̓ ἃς ἡ ἀνταγωγὴ ἀποκλείεται ἐντελῶς· πρώτη δὲ μεταξὺ αὐτῶν εἶναι ἡ τῆς κυρίας ἀγωγῆς ἀναγνώρισις.

Ὡς ὑπεδείχθη καὶ ἀνωτέρω, ἡ ἀνταγωγὴ οὐδὲν ἄλλο εἶναι ἢ ἁπλοῦν τῆς κυρίας δίκης παρακολούθημα. Ἐὰν ἑπομένως ὁ ἐναγόμε င် νος ὁμολογήσῃ τὴν ἀγωγήν, θεωρεῖται συμφώνως πρὸς τὸ ἐδάφιον δεύτερον τοῦ ἄρ. 564 ὡς ἀποδεχόμενος ἑκουσίως τὰς σχετικὰς τοῦ ἐνάγοντος ἀξιώσεις καὶ κατ ̓ ἀκολουθίαν ὡς καταργῶν τὴν δίκην, ἐξ οὗ καὶ παρέπεται ἀναγκαίως ἡ ὡς ἀπαραδέκτου ἀπόρριψις τῆς ἀνταγωγῆς (38), ἥτις ἀποτελεῖ, ὡς εἴδομεν, ἁπλοῦν τῆς κυ ρίας ἀγωγῆς παρακολούθημα.

νως ἄδικον ἤθελεν εἶσθαι νὰ ἐπιτρέπηται ἀνταγωγὴ μὴ οὖσα κοινὴ πάντων τῶν ἐναγόντων.

(36) Α ύ τ.

(37) Seuffert, II, 396, σημ. 5. Schmid, σελ. 69. — Ὁ Οἰκονομίδης (αὐτ.), περαιτέρω προβαίνων, φρονεῖ ὅτι καὶ ἐν τῷ θέματι τοῦ ἄρ. 561 ἡ ἀνταγωγὴ δὲν εἶναι ἀπαράδεκτος, ὅπερ ὅμως ἀντίκειται εἰς τοῦ ἄρ. 564 τὴν σαφῆ διάταξιν. — Ὁ Ψαρᾶς (α ύ τ. σελ. 722) φαίνεται ἐναντίος. ̓Αλλὰ τὴν γνώμην αὐτοῦ διατυποῖ τοσοῦτον συγκεχυμένως τὸ ἔντυπον ὅπερ ἔχομεν ὑπ' ὄψει, ὥστε δύσκολον εἶναι νὰ θεωρηθῇ ἀρτία.

(38) Οἰκ., Εγ λ. § 40, σημ. 6. – Ψαρά, α ύ τ. σελ. 720.

Παρατηρητέον ἐν τούτοις, ὅτι ὅπως ἐπέλθῃ τὸ στερητικὸν αὐτὸ ἀποτέλεσμα, ἀνάγκη ἡ ὁμολογία νὰ ᾗ πλήρης, οὕτως ὥστε νὰ μὴ ὑφίσταται πλέον διαφορά. Διὰ τοῦτο ἐσάκις ἡ ἀγωγὴ ἀναγνωρίζεται ἐν μέρει μόνον, ἡ ἀνταγωγὴ δὲν δύναται βεβαίως νὰ θεωρηθῇ ὡς ἀπαράδεκτος καὶ ἐξακολουθεῖ κατ ̓ ἀκολουθίαν συνυπάρχουσα και δι καζομένη μετὰ τοῦ μὴ ὁμολογηθέντος μέρους τῆς ἀγωγῆς (39).

Ωστε διὰ τῆς πλήρους αναγνωρίσεως τῆς ἀγωγῆς ματαιοίται κυρίως εἰπεῖν ὁ σκοπὸς αὐτὸς τῆς συνεκδικάσεως, ὡς ἐκ τοῦ λόγου ὅτι μηδενίζονται ἐντεῦθεν τ ̓ ἀποτελοῦντα τὸν μεταξὺ ἀγωγῆς. καὶ ἀνταγωγῆς σύνδεσμον στοιχεῖα.

840. Ενεκεν τῶν ἀνωτέρω ἀναπτυσσομένων λόγων, τὸ ἀπαράδεκτον τοῦτο τῆς ἀνταγωγῆς ἰσχύει ὡσαύτως καὶ ὅταν ἡ ἀγωγὴ ἀπορρίπτεται ὡς ἄκυρος ἢ ἀπαράδεκτος. Διὰ τοῦτο, ἐὰν τὸ ἐπιλαβόμενον τῆς κυρίας διαφορᾶς δικαστήριον, εἴτε οἴκοθεν, εἴτε καὶ τῇ αἰτήσει τοῦ ἐναγομένου, κηρύξῃ ἑαυτὸ ἀναρμόδιον πρὸς ἐκδίκασιν τῆς ἀγωγῆς ἢ θεωρήσῃ αὐτὴν ἀπαράδεκτον διὰ λόγους τυπι κούς (40), ἡ ἀνταγωγὴ δὲν δύναται βεβαίως νὰ ἐπιβιώσῃ τῆς ἀγω· γῆς καὶ ἑπομένως ἀποβαίνει κατ ̓ ἀνάγκην ἀπορριπτέα. Ἐνῷ τούναντίον, συμφώνως πρὸς τὸ γ ́ ἐδάφιον τοῦ ἄρ. 19 τῆς πολιτικῆς δικονομίας (41), ἡ ἁπλῆ ἀπὸ τῆς ἀγωγῆς παραίτησις τοῦ ἐνάγοντος

(39) Ὡς λ. χ. ὅταν ὁμολογῆται μὲν ἡ σύναψις δανείου, ἀμφισβητῆται ὅμως τὸ ποσόν, ἢ ἀναγνωρίζεται μὲν ἡ ἀγωγὴ ὅσον ἀφορᾷ τὸ κεφάλαιον, ἀποκρούεται δὲ ἡ περὶ τόκων συμφωνία.

T.

(40) Ὡς λ.χ. δι' ἔλλειψίν τινος τῶν οὐσιωδῶς ἀπαιτουμένων, κακὴν ἐπίδοσιν, ἀκυρότητα ἄλλην εἰανδήποτε κλπ. -Πρβ. Bayer, α ύ τ. Τ. Ι, σελ. 214.«Mais si l'instance, λέγει ὁ Boncenne (αύ τ. IV, 103), était affe»ctée d'un vice original que l'attaquat dans son essence, alors, soit que »le juge le déclare d'office, comme dans le cas d'une incompétence ra»tione materiae, soit qu'il ne statue que sur les exceptions proposées par >>le défendeur, comme lorsqu'il s'agit d'une incompétence rélative ou »d'un moyen de nullité, on conçoit que la reconvention ne peut survivre »de l' anéanlissement de l' instance».

(41) «Τῆς γενικῆς δωσιδικίας τοῦ ἐναγομένου ἐξαιροῦνται. . . . . 3) Αἱ »ἀνταγωγαί, ἐὰν εἶναι δεκταὶ καὶ εἰσήχθησαν κατὰ τοὺς νομίμους τύπους, »γίνονται παρὰ τῷ δικαστηρίῳ, παρ ̓ ᾧ εἶναι ἐκκρεμής ἡ ἀγωγὴ καὶ τότε »προσέτι, ὅταν ὁ ἐνάγων παραιτῇ αὐτήν.»

οὐδέποτε ἐπάγεται συνεπείας τοιαύτας· καθ ̓ ὅσον οὗτος, δόλῳ φερόμενος, ἠδύνατο ἐπὶ καταστροφῇ τῶν κεκτημένων ἤδη τοῦ ἐναγομένου δικαιωμάτων νὰ στερῇ αὐτὸν τῆς εὐκολίας, ἣν ὁ νόμος ἐσκόπει νὰ παράσχῃ τῇ ὑπερασπίσει χάριν τῆς εὐρυτέρας αὐτῆς ἀναπτύξεως (42).

Πρὸς μηδένισιν ὅθεν τῆς κακῆς τοῦ ἐνάγοντος πίστεως, ἡ νομιμος τῆς ἀνταγωγῆς ἰσχὺς καὶ ἡ ἐπ ̓ αὐτῆς εἰδικὴ τοῦ δικαστης ρίου ἁρμοδιότης ἐξακολουθεῖ κατ' ἐξαίρεσιν καὶ μετὰ τὴν γενομένην ἀπὸ τῆς ἀγωγῆς παραίτησιν, ἐκτὸς ἂν αὕτη ἔλαβε χώ ραν πρὸ τῆς ἐγέρσεως τῆς ἀνταγωγῆς, ὁπότε, ἀποκλειομένου πλέον τοῦ λόγου τῆς δολίας τοῦ παραιτηθέντος προθέσεως, καταργεῖται κατ ̓ ἀνάγκην καὶ τὸ forum reconventionis.

841. Ἐξ ὁμοίων πάντοτε λόγων ὁρμώμενος ὁ ἡμέτερος νομο θέτης καὶ πρὸς τὸν αὐτὸν τείνων σκοπόν, ἐθεώρησεν ἀναγκαῖον ν ἀπαγορεύσῃ συγχρόνως τῆς ἀνταγωγῆς τὴν ὑποβολὴν καὶ ἐπὶ πάσης ἐν γένει διαφορᾶς, ἥτις ὡς ἐκ τῆς ἰδιαζούσης αὐτῆς φύσεως, ὑπάγεται εἰς διαδικασίαν συντομωτέραν καὶ ἁπλουστέραν (43).

Διὰ τοῦτο, μὴ ἀρκεσθεὶς εἰς τ ̓ ἀνωτέρω ἐξηγηθέντα ἀπαράδεκτα, εἰσάγει περὶ τὴν ἐλευθέραν ἐνάσκησιν τοῦ μέσου τούτου τῆς ὑπερασπίσεως καὶ διαφόρους ἄλλους περιορισμούς, ἀπαγορεύων ρητῶς τὴν χρῆσιν αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τῶν ἑξῆς ἔτι θεμάτων.

Ήτοι,

Αον. Ἐν τῇ περιπτώσει τοῦ ἄρ. 633 τῆς Π. Δ.

Καθ' ὅλας ἄρα τὰς περὶ διακατοχῆς διαφοράς, ὡς καὶ τὰς περὶ προφυλακτικῶν μέτρων δίκας, ὁ ἐναγόμενος στερεῖται τοῦ δικαιώματος τοῦ νὰ ὑποβάλῃ ἀνταγωγικὰς ἀπαιτήσεις· τοῦτο δὲ διότι αἱ ἐν λόγῳ διαφοραί χαρακτηρίζονται ὑπὸ τοῦ νόμου ὡς ἐξόχως ἐπείγουσαι καὶ ἑπομένως ἐκ τῆς ἐντεῦθεν προκυπτούσης ἀναβολῆς ἐπίκειται κίνδυνος, ὅστις ἔδει βεβαίως νὰ προληφθῇ, ἀπαγορευομένης πάσης περὶ τὴν ἐκδίκασιν αὐτῶν παρεμβολῆς δυσχερείας.

(42) Πρβ. Τ. II, § 595.

(43) Διότι ἡ ἀνταγωγὴ δὲν ἁρμόζει βεβαίως εἰς ὑποθέσεις, αἵτινες, ὡς ἐκ τοῦ σκοποῦ εἰς ὃν ἀφορῶσιν, ἀπαιτοῦσι μεγίστην περὶ τὴν διεκπεραίωσιν αύτ τῶν σπουδήν.

Ωστε ἐν ταῖς περὶ νομῆς δίκαις κατὰ τὸ ἄρ. 633, συνδυαζόμενον καὶ πρὸς τὸ 4 ἐδάφιον τοῦ ἄρ. 629, ὁ ἐναγόμενος οὔτε προσωπικὰ ἢ πραγματικά δικαιώματα δύναται ν' ἀντιτάξῃ ἐπὶ τοῦ ἀντικειμένου τῆς διαφορᾶς, οὔτε ν' ἀπαιτήσῃ πρὸς ἐξασφάλισιν τῶν τοιούτων δικαιωμάτων τοῦ κτήματος τὴν ἐπίσχεσιν (44).

Βον. Ἐπὶ προκλήσεως εἰς ἀγωγήν· διότι ἡ ἀνταγωγή, ως ἐρρέθη ἤδη, ἀναγκαίαν προϋπόθεσιν ἔχει τὴν ὕπαρξιν ἐκκρεμοῦς ἀγωγῆς, διωκούσης τὴν πραγματικὴν τοῦ ἐναγομένου καταδίκην, τοιαύτη δὲ δὲν δύναται προδήλως νὰ θεωρηθῇ ἡ πρὸς τὸ ἐνάγειν ἁπλῆ πρόκλησις (45).

Ανταγωγὴ ἑπομένως ἐν τῷ θέματι τούτῳ δὲν χωρεῖ κατὰ τὴν ἀληθῆ τοῦ νόμου ἔννοιαν, ἂν καὶ τὸ ἄρ. 633 ὁρίζει ὅτι ἐπὶ συνοπτικῶν δικῶν συγχωρεῖται γενικῶς τοιαύτη. Ὥστε διὰ τὸν λόγον τοῦτον καὶ πράξεις τῆς δίκης ἁπλῶς προπαρασκευαστικαί, ὡς λ. χ. αἴτησις θεραπείας, κατάσχεσις συντηρητική, αἴτησις περὶ διεξαγωγῆς συντηρητικῆς ἀποδείξεως καὶ ἄλλαι φύσεως τοιαύτης, δὲν ἀρκοῦσιν ὅπως ὁ ἐναγόμενος ποιήσηται χρῆσιν τοῦ σχετικοῦ προνομίου τῆς ὑποβολῆς ἀνταγωγῆς καὶ δέον ἑπομένως νὰ ἐγερθῇ πράγ ματι ἡ κυρία ἀγωγὴ καθ ̓ ἧς ἀντιτάσσεται (46)· καί,

Γον. Ἐπὶ διαιτησίας

Ένεκεν τῶν ἀνωτέρω ἐκτιθεμένων δέον νὰ δεχθῶμεν ὡσαύτως ὅτι καὶ ἐπὶ ὑποθέσεων ἐκκρεμῶν διατελουσῶν ἐνώπιον διαιτητῶν, ἀποκλείεται ἐξ ἴσου τῆς ἀνταγωγῆς ἡ ὑποβολή· τοῦτο δὲ διότι εἰς τὴν χρῆσιν αὐτῆς ἀντίκειται, ὡς θὰ ἴδωμεν, διαρρήδην καὶ ἡ φύσις τοῦ συνυποσχετικοῦ καὶ τ' ἀποτελέσματα (47).

Εν τέλει παρατηρητέον, ὅτι συμφώνως πρὸς τὸ τελευταῖον ἐδάφιον τοῦ ἄρ. 568 ἀνταγωγὴ ἐναντίον ἀνταγωγῆς δὲν ἐπιτρέπεται· ἡ τοιαύτη δ' ἀπαγόρευσις δικαιολογεῖται ἐπαρκῶς ἐκ τοῦ λόγου,

(44) Α.Π. 31 τοῦ 66.

(45) Φέδερ, α ύ τ. σελ. 377.-Οἰκ., Εγχ. § 130, σημ. 9. Εναντίος ὁ Seuffert, Blätter, X, 94.

(46) Seuffert, II, 300, σημ. 3.

(47) Φέδερ, α ύ τ. σελ. 379.

ὅτι καὶ ἐντεῦθεν δυνατὸν εἶναι νὰ προκύψωσι σπουδαῖαι τῆς διαδικα σίας περιπλοκαί, ἃς ἔδει βεβαίως νὰ ἀποφύγῃ ὁ νομοθέτης (48).

Κατὰ τὸν κανόνα ὅθεν reconventio reconventionis non datur, προσκυροῖ, ὡς εἴδομεν,καὶ ρητὴ τῆς κειμένης νομοθεσίας διάταξις(49), ὁ ἐνάγων στερεῖται τοῦ δικαιώματος τῆς ἐπανταγωγῆς, καθ ̓ ὅσον τὴν δι' αὐτῆς διωκομένην ἀνταπαίτησιν ἠδύνατο, ἐὰν ἤθελε, καὶ ὤφειλε μάλιστα νὰ περιλάβῃ ἐν τῇ κυρίᾳ ἀγωγή.

Ωστε κατὰ τὴν ὀρθὴν τῶν συγγραφέων παρατήρησιν (50), ὡς ἐξαίρεσιν μοναδικὴν ὀφείλομεν νὰ δεχθῶμεν τὴν περίπτωσιν, καθ ̓ ἣν ἡ ἐπανταγωγὴ συνδέεται τοσοῦτον στενῶς πρὸς τὴν διὰ τῆς ἀνταγωγῆς ὑποβαλλομένην ἀπαίτησιν (51), ὥστε ἀδύνατον εἶναι νὰ χωρισθῇ ἄνευ κινδύνου ἀνακριβούς διαγνώσεως αὐτῆς· διότι ἄλλως δικαίωμα, ὅπερ ὁ νόμος παρέσχεν ἀποκλειστικῶς πρὸς εὐρυτέραν τῆς ὑπερασπίσεως ἀνάπτυξιν, ἤθελε μεταβληθῆ εἰς μέσον καταπονήσεως αὐτῆς.

842. Ἐκ πάντων ἄρα τῶν μέχρι τοῦδε ἐξηγηθέντων εἰς τὰ ἑξῆς ὁ ἑρμηνευτής προάγεται κατ ̓ ἀνάγκην συμπεράσματα, ὅσον ἀφορᾶ τῆς ἀνταγωγῆς τὸν χαρακτῆρα καὶ τ ̓ ἀποτελέσματα·

Ήτοι,

1ον. Οτι, ὅπως ρυθμίζεται ὑπὸ τῆς κειμένης νομοθεσίας, διαφέ

(48) Οἰκ., Εγχ. § 107, σημ. 7. — Ψαρά, α ὐ τ. σελ. 723. Bourbeau, V, 75. Πρβ. καὶ Schmid, σελ. 70.

(49) Τὸ ἀξίωμα τοῦτο ἰσχύει καὶ ἐν Γαλλίᾳ. «Reconvention sur reconyvention ne vaut».-Garson., α ὐ τ. Τ. Ι, σελ. 630. Bourbeau, αὖ τ. V, σελ. 75. Desjardin, de la compet, et des demandes reconvent. ἀριθ. CXLVIII. Πρβ. observations de la cour de cassation sur le projet de procéd. αρ. 150 (Sirey, α ύ τ. Τ. ΙΧ, σελ. 16).

(50) Οἰκ., Εγχ. § 107, σημ. 7. – Ψαρά, α ό τ.-Desjardin, αὐτ. Garson, α ύ τ.-Πρβ. Gönner, Εγχ. 526.—Seuffert, Comment. II, 304. - Schmid, σελ. 70.—Bayer, αὖ τ. Τ II, σελ. 666.

(51) Ὡς λ χ. ἐπὶ δωρεᾶς συμμίκτου μετὰ πράξεως ἄλλης ἢ ὑπὸ τρόπον (donatio sub modo), καθ ̓ ἣν δυνατὸν νὰ ὑπάρχη καὶ ὑπὲρ τοῦ δωρή σαντος ἀνταπαίτησις νόμιμος, ἥτις, ὡς στενώτατα συνδεομένη μετὰ τῆς ἀπαιτήσεως τοῦ δωρεοδόχου, συγχωρεῖται βεβαίως καὶ νὰ ὑποβληθῆ δι' ἐν πανταγωγῆς.