biles circa ipsam civitatem inter duos rivos, Ries1 videlicet et Mairi; terram circa vivum fontem; terras circa rivulum, qui Ries vocatur; terram et decimam apud Landast; allodium et terram censualem apud Castrecin3: decimam bestiarum, quam in eadem curte tenetis de ecclesia sancti Martini pro censu duorum solidorum; terram juxta Malbray'; decimam bestiarum in eadem terra, quam ab ecclesia Antoniensi pro censu septem solidorum tenetis; redditus duorum modiorum frumenti apud Rosbais. Ordinem etiam beati Augustini juxta consuetudinem sancti Nicolai de Arida Gamantia et liberam abbatis vobis confirmamus electionem. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat praefatam ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, aut injuste acceptas suis usibus vendicare, minuere vel temerariis 1) Ries, ruisseau communément appelé le Rieu de Barges. Il prend sa source vers Eplechin, traverse les communes de Froidmont, de Willemeau et d'Ere, longe celle de Saint-Maur, et vient se jeter dans l'Escaut près de Tournai. 2) Mairi, autre ruisseau qui a donné son nom au faubourg de Tournai appelé le faubourg de Maire, hors la porte de Sainte-Fontaine. 3) Castrecin, localité marquée sur l'ancienne carte du diocèse de Tournai, sur la route de Tournai à Bouvines, sur Eplechin. · On écrit maintenant Quatrechin, ce qui pourrait signifier quatre fermes; mais notre orthographe Castrecin ne pourrait-elle pas rappeler un ancien camp, castrum cinctum? Le nom de l'abbaye d'Anchin, entourée d'eau, Aquicinclensis abbatia, justifie cette supposition. 4) Malbray, Maubray, commune du canton d'Antoing. 5) Rosbaix, Roubaix. *) S. Nicolai de Arida Gamantia, l'abbaye d'Arrouaise. Le pays ou canton d'Arrouaise connu en latin sous la dénomination d'Arida Gamantia, était autrefois une forêt s'étendant depuis Encre, aujourd'hui Albert, Jusqu'à la Sambre, vers les Ardennes; ce qui fait environ vingt-cinq lieues de l'ouest à l'est. Il est probable que l'historien Cousin ignorait qu'Arida Gamantia signifie Arrouaise, lorsqu'en traduisant cette bulle d'Innocent II, il s'est exprimé ainsi : Si, nous confirmons l'ordre de Saint-Augustin, selon la coustume de Saint-Nicolas de Gamache-le-Sec (II, p. 218). Voyez l'Histoire de l'abbaye et de l'ancienne congrégation des chanoines réguliers d'Arrouaise par M. Gosse, Lille 1786. vexationibus fatigare; sed omnia integra serventur eorum, pro quorum sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva nimirum in omnibus diocesani episcopi justitia et reverentia. Si qua igitur in posterum ecclesiastica secularisve persona hujus nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere et de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo Corpore et Sanguine Dei ac Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae subjaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Amen. Amen. Datum Laterani, per manum Aimerici, sanctae Romanae Ecclesiae cancellarii, xviijo kalendas maii, Dominicae Incarnationis anno millesimo centesimo trigesimo nono, indictione ii, pontificatus domni Innocentii papae secundi anno decimo. Le II. pape Eugène III confirme l'abbaye dans ses possessions. 21 mai 1147. Eugenius [III], episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Gerardo, abbati sancti Nicolai de Pratis, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum. Desiderium, quod ad religionis propositum et animarum salutem pertinere monstratur, auctore Deo, est sine aliqua dilatione complendum. Quocirca, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et prae fatam ecclesiam, in qua divino mancipati estis obsequio, sub : beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus. In primis siquidem statuentes, ut ordo canonicus secundum regulam beati Augustini et constitutionem fratrum sancti Nicolai de Arida Gamantia1 perpetuis ibi temporibus inviolabiliter observetur. Praeterea statuentes, ut quascumque possessiones, quaecumque bona praefata ecclesia inpraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis nominibus duximus exprimenda Locum ipsum, in quo praenominata ecclesia sita est; et terras arabiles circa Tornacum ; terram juxta vivum fontem2; apud Castrecin allodium et curtem, cum terris adjacentibus; et decimam pecorum vestrorum de ecclesia sancti Martini pro censu duorum solidorum; juxta eamdem curtem pratum et septem bonaria terrae, que Alardus Despelcin contulit ecclesiae vestrae in elemosinam; item terram, quam Gerulphus de Wals contulit ecclesiae vestrae; item allodium, quod quaedam vidua nomine Beatrix et filii sui et filiae contulerunt ecclesiae vestrae apud Rosbais, redditus duorum modiorum frumenti; in pago Braibatensi curtem cum terris adjacentibus; et decimam pecorum vestrorum de ecclesia Antoniensi pro censu septem solidorum; juxta eamdem curtem pratum, quod dedit ecclesiae vestrae Gualterus de Antonio; apud villam, quae dicitur Wieries3, allodium in silva et terra arabili; terram apud Landast; allodium apud Senghin'; pratum apud Phelines; terram ad Huberti Locum. Decernimus ergo, ut nulli omnino 1) Arida Gamantia, Arrouaise. *) Juxta vivum fontem. Il s'agit ici très-probablement de la belle fontaine de Saint-Eloi, à Froyennes. 3) Wieries, Wiers, village du canton de Péruwelz. 4) Singhin, Sainghin, paroisse de l'ancien décanat de Seclin. 3) Phelines, Fline lez Mortagne. ) Huberti Locus, lieu inconnu. hominum liceat praefatum locum temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, aut aliquibus vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva Sedis Apostolicae et diocesani episcopi canonica justitia. Si qua igitur ecclesiastica secularisve persona hanc nostrae constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo Corpore et Sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, et in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis. percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Amen. Amen. Datum Parisius, per manum Hugonis presbiteri cardinalis gerentis vices domini Guidonis, sanctae Romanae Ecclesiae diaconi cardinalis et cancellarii, xijo kalendas junii, indictione x2, Incarnationis Dominicae anno millesimo centesimo quadragesimo septimo, pontificatus vero domni Eugenii papae tertii anno tertio. III. Le pape Alexandre III confirme l'abbaye dans ses possessions1. 16 mars 1159. ALEXANDER [III], episcopus, servus servorum Dei, dilectis Eustatio, abbati ecclesie sancti Nicolai Tornacensis, ejusque fratribus tam presentibus quam futuris canonice instituendis in perpetuum. Ce document est intitulé: De benedictione abbatis et confirmatione bonorum. Quotiens illud a nobis petitur, quod religioni et honestati convenire dignoscitur, animo nos decet libenti concedere et petentium desideriis congruum impertiri suffragium. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et prefatam abbatiam sancti Nicolai, in qua divino mancipati estis obsequio, ad exemplar predecessoris nostri felicis memorie Innocentii pape, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et presentis scripti privilegio communimus; statuentes, ut quascumque possessiones, quecumque bona eadem ecclesia in presentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis justis modis, Deo propitio, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis : Locum, in quo ipsa ecclesia sita est, cum omnibus pertinentiis suis; capellam sancti Medardi, quam vobis canonici Tornacenses per manum domini Simonis, episcopi sui, liberam contulerunt, quam vobis prefatus episcopus, eisdem clericis subscribentibus, confirmavit, et post ipsum Innocentius papa. Liceat vobis in ea, apertis januis, sonantibus signis, nisi pro generali interdicto fuerit, divina officia celebrare et oblationes fidelium recipere, salvo parochiali jure matricis ecclesie, de cujus parochia fuit. Libertatem electionis, quam vobis Tornacensis episcopus confirmavit, de ea scilicet persona, in quam totum capitulum vel sanior pars capituli consenserit. Prohibemus etiam, ne aliquis in benedictione abbatis palefridum, capam aut vinum a vobis presumat exigere; quod symoniacum sonare videtur. Terram circa Ries, quam Walterus advocatus vobis dedit in eleemosinam per manus Simonis, Tornacensis episcopi, de quo eam tenebat, unde annuatim Tornacensi episcopo censum quatuor denariorum solvitis, terras ad Huberti Lucum' ; molendina, prata et 1) Huberti Lucus. Le lieu d'Hubert relaté dans la charte précédente aurait donc été un bois. |