XCIX.

625

ORATIONES DE EPISCOPIS ORDINANDIS1.

Franc.

Oremus, dilectissimi nobis, ut his viris ad utilitatem Miss. ecclesiae provehendis 2 benignitas omnipotentis Dei gratiae suae tribuat largitatem. Per. y

3

Miss.

Exaudi, Domine, supplicum preces, ut quod nostro Leon. 421. gerendum est ministerio tua potius 3 virtute firmetur. Per. Franc. Propitiare, Domine, supplicationibus nostris, et inclinato 670. super hos famulos tuos cornu gratiae sacerdotalis bene- Miss. dictionis tuae in eos effunde virtutem. Per Dominum. y

Consecratio.

4

Leon. 422.

Franc.

670.

Leon. 422.

Miss.

Deus honorum omnium, Deus omnium dignitatum quae gloriae tuae sacris famulantur ordinibus; Deus qui Moysen Franc. famulum tuum secreti familiaris affatu inter caetera cae- 671. lestis documenta culturae de habitu quoque indumenti lib. I. cap. sacerdotalis instituens, electum Aaron mystico amictu viii. vestiri inter sacra iussisti, ut intelligentiae sensum de

6

7

5

exemplis priorum caperet secutura posteritas, ne eruditio
doctrinae tuae ulli deesset aetati, quum et apud veteres
reverentiam ipsa 3 significationum species obtineret, et apud
nos certiora essent experimenta rerum quam aenigmata
figurarum. Illius namque sacerdotii anterioris habitus
nostrae mentis ornatus est, et pontificalem gloriam non
iam nobis honor 10 commendat vestium sed splendor 11
animarum, quia et illa quae tunc carnalibus blandiebantur
obtutibus, ea potius quae in ipsis erant intelligenda posce-
bant. Et idcirco [his 12] famulis tuis, quos ad summi
sacerdotii ministerium elegisti 13, hanc, quaesumus, Domine,
gratiam largiaris, ut quidquid illa velamina in fulgore auri,
in nitore gemmarum, in 14 multimodi operis varietate signa-
bant, hoc in horum moribus actibusque clarescat. Comple,
Domine 15, in sacerdotibus tuis mysterii 16 tui summam, et
ornamentis totius glorificationis instructos caelestis unguenti
fluore 17 sanctifica. Hoc, Domine, copiose in eorum caput
influat, hoc in oris subiecta decurrat, hoc in totius corporis
extrema descendat, ut tui Spiritus virtus et interiora
horum 18 repleat et exteriora circumtegat. Abundet in his
constantia fidei, puritas dilectionis, sinceritas pacis. Sint
speciosi 19
munere tuo pedes horum ad evangelizandum

Martène,

Miss. Franc. 673.

鶯

pacem 20, ad evangelizandum bona tua. Da eis, Domine,
ministerium reconciliationis in verbo, et in factis, et in
virtute 21 signorum et prodigiorum. Sit sermo eorum et
praedicatio non in persuasibilibus humanae sapientiae
verbis, sed in ostensione Spiritus et virtutis. Da eis,
Domine, claves regni caelorum: utantur 22, nec 23 glorientur
potestate 24, quam tribuis in aedificationem, non in de- 626
structionem. Quodcumque ligaverint super terram sit
ligatum 25 et in caelis, et quodcumque solverint super terram
sit solutum 25 et in caelis. Quorum detinuerint 26 peccata,
detenta sint; et quorum dimiserint, tu dimittas. Qui
benedixerit [eis 27], sit benedictus; et qui maledixerit eis,
maledictionibus repleatur. Sint fideles servi [et] prudentes 28,
quos constituas tu, Domine, super familiam tuam, ut dent
illis cibum in tempore necessario; ut exhibeant omnem
hominem perfectum. Sint sollicitudine 29 impigri, sint
spiritu ferventes. Odiant superbiam; diligant veritatem,
nec eam unquam deserant aut lassitudine aut timore
superati. Non ponant lucem tenebras, nec tenebras
lucem 30 '; non dicant malum bonum, nec bonum malum.
Sint sapientibus [et insipientibus 31] debitores, et fructum
de profectu omnium consequantur. Tribuas eis, Domine,
cathedram episcopalem ad regendam ecclesiam tuam et
plebem universam. Sis eis auctoritas [sis eis potestas, sis
eis firmitas 32]; multiplices super eos benedictionem et
gratiam tuam, ut ad exorandam semper misericordiam tuam
tuo munere idonei, tua gratia possint esse devoti. Per. y

Secreta.

Per

Suscipe, Domine, munera quae tibi offerimus pro famulo tuo Illo, et propitius in eodem tua dona custodi. Dominum. y

Postcommun.

Mart. u. s. Plenum, quaesumus, Domine, in nobis remedium tuae miserationis operare, et tales nos esse perfice, [ut] propitius fovere digneris 33. Per. y

1 This section has been compared with the parallel forms in the Leonine Sacramentary, and in the Missale Francorum: and also with the following Ordines in Martène and Gerbert; (a) Martène's Ordo ii (Pontifical of Egbert, cited as Egb.); (b) Martène's Ordo iii (Missal of Robert of Jumièges, cited as Gem.); (c) Martène's Ordo iv, taken from Codex Gellonensis and two others (cited as Gell.); (d) Gerbert's Ordo from a Vienna MS. saec. ix ('olim Augiensis monasterii') in Mon. Vet. Lit. Aleman. ii. 42 (cited as Gerb.). The readings of these four Ordines are not given in all cases. Some of them are

2

intended for the consecration of one bishop only.
providendis V. Miss.
Franc. Gell.; provehendo Egb. Gem. (Duchesne, Or. du Culte Chrétien makes
the correction here adopted). 3 propitius V.; Leon. Miss. Franc. Gell. as
text; Egb. Gem. Gerb. have tuae virtutis impleatur effectu.
Miss. Franc.; afflatu Gerb.; Leon. as text.

9

5 culturem V.

7

* affectu V.
6 vestire

V. Miss. Franc.; Leon. Gell. Egb. Gem. Gerb. as text.
piorum Gerb.
8 ipsam V. pontificalis gloriae V. Gell.; pontificalis gloria Miss. Franc.;
Leon. Egb. Gem. Gerb. as text. 10-11 honorem... splendorem V. Miss.
Franc. Gell.; Leon. Egb. Gem. Gerb. as text (Leon. has animorum). 12 V.
Miss. Franc. omit his, which is restored from Leon.

et V. Miss. Franc. Gell.; Leon. Egb. Gem. Gerb. as text.
Egb. Gem. Gerb. omit Domine.
Miss. Franc. Gerb. as text.
Gerb.; Leon. as text.

with omissions and variations.

as text.

17

13 delegisti Leon.
15 Leon.

16 ministerii V. Gell. Egb. Gem.; Leon. flore V. Miss. Franc. Gell. Egb. Gem. 18 interiorum ora V. Miss. Franc.; Leon. as text

23

(similarly Gell. Egb. Gem. Gerb.). 19 Leon. Gerb. omit the whole passage
from Sint speciosi to profectu omnium consequantur: while Egb. Gem. have it
20 speciosi pedes eius ad evangelizandum
verbum tuum Egb. Gem., which omit what follows immediately in the text,
and proceed non in persuasibilibus, &c. 21 Miss. Franc. inserts et; V. Gell.
22 Egb. Gem. omit utantur. ., destructionem, and read claves
regni caelorum, ut quodcumque, &c.
ne V.; Miss. Franc. Gell. as text.
25 sint
potestatem V. (ungrammatically); Miss. Franc. Gell. as text.
ligata. sint soluta V.; Miss. Franc. Gell. as text.
26 retinuerint V.;
Miss. Franc. Gell. as text.
Franc. Gell.
as text.
text.

24

27 V. omits eis, which is restored from Miss. 2 servi fideles et prudentes Miss. Franc.; V. omits et; Gell. 29 sollicitudinem V. (ungrammatically); Miss. Franc. Gell. as 30 lucem ad tenebras nec tenebris lucem V. Miss. Franc.; Gell. as text. 31 V. omits et insipientibus, which is restored from Miss. Franc. Gell. 32 V. omits the words in brackets, which are restored from Leon. Miss. Franc. Gell. Egb. Gem. Gerb. have them with slight variation. perficere propitius fovere digneris V.; Egb. has perfice ut nos ubique fovere digneris, which suggests the correction in the text. The other Ordines cited do not contain the prayer.

33

C.

ITEM MISSA QUAM PRO SE EPISCOPUS DIE ORDI

NATIONIS SUAE CANTAT 1.

Deus, qui non propriis suffragantibus meritis, sed sola Men. 227. ineffabili gratiae largitate, me familiae tuae praeesse iussisti, tribue tibi digne persolvere ministerium sacerdotalis officii, et ecclesiasticis convenienter servire ministeriis, 627 plebemque commissam, te in omnibus protegente, gubernare concede.

Per.

3

Men. 227.

Deus, mundi creator et rector, ad humilitatis meae preces Leon. 427. placatus attende 2, et me famulum tuum, quem 3 nullis suffragantibus meritis, sed immensa largitate clementiae tuae 4, caelestibus mysteriis servire tribuisti, dignum sacris altaribus fac ministrum; ut quod mea celebrandum 5 voce depromitur, tua sanctificatione firmetur. Per.

Secreta.

Ad gloriam, Domine, tui nominis, annua festa repetentes Leon. 432. sacerdotalis exordii, hostiam tibi laudis offerimus, suppli

Men. 227.

Men. 227.

Men. 228.
Cf. Leon.

433.

citer exorantes, ut cuius ministerii vice tibi servimus immeriti, suffragiis eius reddamur accepti. Per.

Infra actionem.

Hanc quoque oblationem, quam offero ego tuus famulus et sacerdos ob diem in quo me dignatus es ministerio sacro constituere sacerdotem, obsecro, Domine, placatus accipias. Unde maiestatem tuam supplex exoro ut quod in me 10 largiri dignatus es, propitius custodire digneris 11. Per Christum Dominum nostrum. Quam oblationem.

Postcommun.

9

Repleantur consolationibus tuis, Domine, quaesumus, tuorum corda fidelium, pariterque etiam et de ecclesiae praesule, et de suorum votorum plenitudine gratiarum referant actiones 12. Per.

3

4 Leon. omits tuae.

7

acceptis V.

1 This Missa corresponds very closely with the Missa propria in die ordinationis suae in Menard's Sacramentary. 2 intende Men.; V. Leon. as text. quae V. 5 celebranda V. 6 reddantur Hanc quoque, so V.; Men. has 9 suscipias; maiestatem tuam supplex exorans Men. 10 ut Men. like V. seems to ignore the clause Diesque 12 actionem Men.; V. as text. The parallel collect in Leon. only agrees with that in the text as regards its first clauses.

Leon. (wrongly).
Hanc igitur.

in me quod Men.

nostros.

CI.

Leon. 426.

ITEM IN NATALITIO EPISCOPI, SI INFIRMUS AUT ABSENS
FUERIT, QUALITER PRESBYTER DEBEAT CELEBRARE

MISSAM.

Praesta, quaesumus, omnipotens sempiterne Deus, ut fidelibus tuis ordinatum praebeamus affectum, eisque nos similiter spiritum sanctum diligendi1 benignus infunde2. Per.

Secreta.

Da, quaesumus, omnipotens Deus, ut in tua spe et caritate sincera sacrificium tibi placatum deferamus et plebis 3 et praesulis. Per.

Infra actionem.

Hanc igitur oblationem sancti patris nostri Illius episcopi, quam tibi offerimus ob diem quo eum pontificali benedictione ditasti [quaesumus, Domine, placatus accipias *]. Praebe ei, quaesumus, aetatis spatia prolixiora, cuius sacer

628

dotii nobis tempora dignatus es donare praecipua. Quam

oblationem.

Postcommun.

Deus, qui nos sacramentis tuis pascere non desistis, Leon. 428. tribue, quaesumus, ut eorum nobis indulta refectio vitam conferat sempiternam. Per.

1

text.

eisque nos similiter diligendi spiritum Leon. (omitting sanctum); V. as The collect in the text forms the first part of that in Leon. 3 plebi V. The words in brackets are not in V., but this, or some equivalent form, is required for the completion of the clause.

629

CII.

ITEM MISSA PRO ALIO SACERDOTE.

Deus, qui dierum nostrorum numeros, mensurasque tem- Leon. 428. porum 1 maiestatis tuae potestate dispensas, ad humilitatis nostrae propitius 2 respice servitutem, et 3 tuae pacis abundantia tempora nostra et episcopi nostri tua gratia benignus accumula.

Per.

Secreta.

Respice, quaesumus, Domine, nostram propitius servi- Leon. 448. tutem; et haec oblatio nostra sit 5 tibi munus acceptum, sit fragilitatis nostrae subsidium sempiternum. Per. y

Infra actionem.

Hanc igitur oblationem famuli tui et antistitis tui Illius, quam tibi offert ob devotionem mentis suae, quaesumus, Domine, placatus accipias, tuaque in eo munera ipse custodias; donesque ei annorum spatia, ut ecclesiae tuae feliciter praesidendo, te omnia in omnibus operante, sic utatur temporalia ut praemia mereatur aeterna. Diesque

nostros.

Postcommun.

Da, quaesumus, Domine, ut tanti mysterii munus indultum xxviii non condemnatio, sed sit medicina sumentibus.

Per.

supra.